अमेरिकाले हालै विश्वका विभिन्न देशमा धार्मिक स्वतन्त्रताको स्थितिबारे एउटा प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको छ । उक्त प्रतिवेदनमा नेपालसम्बन्धी विषय पनि समेटिएको छ, जसमा नेपाललाई हिन्दू राष्ट्र बनाउन जनमत निर्माणका लागि भारतले लगानी गरेको दाबी गरिएको छ । यस्तै, प्रतिवेदनले गत वर्ष जुन ९ मा प्रतिनिधिसभाको बैठकमा सांसद भीम रावलले सार्वजनिक रूपमै जीससलाई ईश्वरको संकेतका रूपमा प्रस्तुत गरिएको पाठ्यपुस्तकको आलोचना गरेको विषय पनि उल्लेख छ । रावलले पश्चिमा समुदायले इसाई धर्म फैलाइरहेको र पश्चिमा प्रभावले प्राचीन हिन्दू धर्म र संस्कृतिमाथि धावा बोलेको धारणा राखेको उक्त प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।
आफूलाई विश्वकै शक्तिशाली राष्ट्रको रुपमा उभ्याएको अमेरिकाले अन्य देशको विषयमा प्रतिवेदन तयार पार्दा निश्चय नै त्यो उसको स्वार्थअनुसार हुने नै भयो । नेपालको सन्दर्भमा पनि उसले आफ्नो स्वार्थअनुसार नै विभिन्न विवरणहरु राखेको छ । अमेरिकाले पछिल्लो समय नेपालमा आफ्नो प्रभाव बढाउन खोजिरहेको छ । अमेरिकी सहयोग निकाय मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसीसी) मार्फत अनुदान दिएको अमेरिकाले नेपालसँग सैन्य साझेदारी एसएसपी पनि अघि बढाउन खोजेको थियो । तर, चौतर्फी विरोधपछि उसको यो मनोकांक्षा पूरा भने हुन सकेन । यसबीचमा फेरि नेपालमा धार्मिक विषयलाई अघि ल्याएर उसले यहाँको जनमानसलाई तरंगित पार्न खोजेको छ ।
अमेरिकाले आफ्नो प्रतिवेदनमा उठाएको विषय नेपालमा हिन्दू राष्ट्रका लागि बोल्न भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) ले नेताहरुलाई पैसा दिने गरिएको भनिएको छ । यदि निश्चय नै यस्तो हो भने त्यो नेपालको हितमा कुनै पनि हालतमा छैन । तर, यसको अर्थ हिन्दू धर्मलाई नै निशाना बनाएर जनमानस भड्काउने उद्देश्यले अमेरिकाको प्रतिवेदन आएको हो भन्ने त्यो पनि गलत नै हो । शक्ति राष्ट्रले राजनीतिक, सांस्कृतिक, आर्थिक क्षेत्रमा हस्तक्षेप गरेर रणनीतिक रुपमा आफ्नो पोल्टामा पार्नका लागि चलखेल गर्दै आएका छन्, जसलाई नेपाली पक्षले बुझ्न आवश्यक छ । अर्कोतर्फ क्रिश्चियन धर्मको प्रचारको विषयमा भने यो प्रतिवेदनले केही बोलेको छैन । नेपालमा पछिल्लो समय वनमा डढेलो फैलिएजसरी गाउँगाउँमा क्रिश्चियन धर्मको प्रचारप्रसार भइरहेको छ । तर, अमेरिकी प्रतिवेदनले यो विषयलाई भने उठाएको छैन । धर्म परिवर्तनका नाममा पैसा लिने कुरा पनि गलत हो ।
नेपाल एउटा बहुधार्मिक, बहुजातीय, बहुसांस्कृतिक देश हो । विश्वमा धेरै देशमा जात र धर्मका विषयमा समुदायबीच युद्ध र विवाद हुँदै आएको छ । तर, नेपालमा भने यही विविधतामा नै नेपाली जनता रमाएका छन् । हालसम्म सबै जातजाति मिलेर बसेका छन् । तर, यसलाई प्रभावित गर्ने उद्देश्यले विभिन्न शक्तिराष्ट्रले चलखेल गर्दै आएका छन् । त्यसमा अमेरिकाको यो प्रतिवेदनलाई पनि एउटा उदाहरण मान्न सकिन्छ । त्यसकारण प्रतिवेदनको विश्वसनीयतालाई ध्यानमा राख्दै धर्मसम्बन्धी कुनै पनि चलखेललाई निरुत्साहित गर्न नेपाल सरकार लाग्नुपर्छ । धार्मिक हिंसाले विश्वका धेरै देश बर्बाद भएका प्रशस्त छन् । त्यो अवस्था आउन नदिन नेताहरुले ध्यान दिन आवश्यक छ । जनधारणा साप्ताहिक