अमेरिकी राष्ट्रपतिमा डोनाल्ड ट्रम्पको कार्यकाल सुरु भएको एक महिनामै उनका निर्णयहरुले विश्वभर तहल्का मच्चाएका छन् । अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (युएसएआईडी) ले विश्वभर दिँदै आएको सहयोग बन्द गर्ने निर्णयले नेपालजस्ता देशमा गैरसरकारी संस्था (आईएनजीओ) हरुमा आश्रित व्यक्ति, संघसंस्था प्रभावित भएका छन् । एमसीसी स्थगित गर्ने निर्णयले त्यसका परियोजना पनि बन्द भएका छन् । अमेरिकाले क्यानडा, चीन, मेक्सिकोलगायत देशहरुका सामग्रीमा कर वृद्धि गरेको छ भने रुस–युक्रेन युद्ध र इजरायल–हमास युद्धका विषयमा पनि हस्तक्षेप गरिरहेको छ ।
यसबीचमा, युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले अमेरिकाको ह्वाइटहाउसमा खप्की खानुपरेको भिडियो पनि अहिले भाइरल छ । युक्रेन त्यही देश हो, जसले अमेरिकाको आडमा तीन वर्षदेखि रुससँग युद्ध गर्दै आएको छ । तर, अमेरिकाले अहिले सहयोग नगर्ने मनसाय देखाएपछि र उल्टै रुससँग सहकार्यको हात बढाउन थालेपछि जेलेन्स्की अप्ठ्यारोमा परेका छन् । यसले जेलेन्स्कीलाई मात्र होइन, विश्वका अन्य देशहरुलाई पनि आफ्नो विकास, समस्याको समधान आफैं गर्नुपर्ने र देशलाई आत्मनिर्भर बनाउनुपर्ने पाठ सिकाएको छ । नत्र अरुको भरमा पर्ने देशले अमेरिकाले जस्तै कुनै बेला साथ छोड्नसक्ने अप्ठ्यारो परिस्थितिको सामना गर्नुपर्ने छ ।
ट्रम्प प्रशासनका यी निर्णयका असरबारे नेपाली संसद्मा पनि बहस भएको छ । तर, मुख्य बहसचाहिँ युक्रेनजस्ता साना देशले शक्तिशाली राष्ट्रको आड लिएर अघि बढ्ना भविष्यमा देखिने समस्या र नेपालले सिक्नुपर्ने पाठका विषयमा हुनुपर्ने देखिन्छ । विश्वमा भूराजनीतिक ध्रुवीकरण बढ्दो छ । एकातिर, युरोप–अमेरिकाको खेमा छ, अर्कोतिर रुस, चीन, उत्तर कोरियाजस्ता देशहरुको समूह । एसियाका मध्यपूर्वका मुस्लिम बाहुल्य देशहरुको संगठन पनि अहिले सशक्त रुपमा प्रस्तुत हुँदै आएको छ । एसियाका दुई शक्तिशाली राष्ट्र चीन र भारत आगामी दिनमा झनै शक्तिको केन्द्र बन्ने भएपछि विश्वको ध्यान यी देशहरुमा पनि छ । यी दुवै देश नेपालको छिमेकी भएकाले स्वाभाविक रुपमा यसको असर नेपालमा पनि पर्ने नै भयो । नेपालको भूराजनीतिक अवस्थितिको महत्वका कारण अहिले शक्तिराष्ट्रहरुको चासो यहाँ बढ्न थालेको छ । त्यसैले नेपालाई शक्तिराष्ट्रले दुरुपयोग गर्न सक्ने भएकाले त्यसतर्फ चनाखो हुन जरुरी छ ।
अर्कोतर्फ नेपाल विकासका लागि अन्य देशको सहायतामा निर्भर रहँदै आएको छ । तर, विश्वका कुनै पनि देशले आफ्नो स्वार्थ नभई सहयोग गर्दैनन् भन्ने कुरा अमेरिका र युक्रेनका राष्ट्रपतिको संवादले स्पष्ट पारेको छ । नेपालले पनि अन्य देशसँगको सहयोग लिँदा यसले दूरगामी रुपमा के असर पर्छ भन्ने अध्ययन गर्न आवश्यक छ । नेपाल पछिल्लो समय हरेक वस्तुमा परनिर्भर बन्दै गएको छ । आफ्ना युवालाई विदेशमा निर्यात गर्ने र त्यहाँबाट भएको कमाइले भने विदेशबाटै सामान आयात गरेर उपभोग गर्ने प्रवृत्ति बढ्दो छ । यो परनिर्भरताको मूल्य नेपालले बेलाबेलामा चुकाउँदै आएको छ र आगामी दिनमा पनि त्यस्तो अवस्था नआउला भन्न सकिन्न । त्यसकारण देशलाई आत्मनिर्भर बनाउनेतर्फ सरकार र नेताहरुको ध्यान जान आवश्यक छ । जनधारणा साप्ताहिक
