नेपालमा चौंसाठी भैरव मध्ये स्वच्छन्द भैरव अर्थात पचली भैरव पनि एक हो । तन्त्रसिद्ध पचली भैरवसंग राष्ट्रप्रमुखले राज्यसत्ता संचालन गर्न बाह्र बर्षमा एकपटक खड्गसिद्धि गर्नु पर्दछ । राजसंस्था भएको समयमा वि.सं. २०५५ सालमा राजा विरेन्द्रले पचली भैरवसंग खड्गसिद्धि गरेको थियो । २०६२÷६३ को जनआन्दोलन पछि नेपाल गणतन्त्रमा रुपान्तरण भएपछि यो परम्परा तुतेको छ । राजसंस्थाको अन्त्य पश्चात बाह्रबर्ष पछि वि.सं. २०६८ सालमा पचली भैरवले हनुमानढोकामा रहेको तन्त्रसिद्ध खड्गसंग मात्र खड्गसिद्धि गरेको थियो । यस साल पनि पचली भैरव बाह्रबर्षे खड्गसिद्धि जात्रा परेको छ । यस बर्ष ०६८ सालकै परम्परालाई निरन्तरता दिंदै हनुमानढोकामा रहेको खड्गसंग मात्र खड्गसिद्धि गर्ने भएको छ ।
काठमाडौंको तल्लो भेगमा रहेको पचली भैरवको बर्षमा एक पटक घ्याम्पो जात्रा हुने गर्दछ । बडा दशैंको पञ्चमीको दिन हुने जात्रामा पचली भैरवको घ्याम्पो नगर परिक्रमा गराउने गर्दछ । यसैगरी बाह्र बर्षमा खड्गसिद्धि जात्रा हुने गर्दछ । अष्टमात्रिका, गणेश, पचली भैरव र सिंगिनी ब्यंगिनी गरी १२ जना देवगण हुने जात्रा कामिका एकादशिका दिन खड्गमा सुपारी दाम चढाएर सुरु हुने गर्दछ । यसै क्रममा ज्याबहालमा रहेको आगमघरबाट पचली भैरवको मूर्ति अंकित चाँदीको पुजा थालीमा १२ वटा ठूलो सुपारी र ६ वटा चाँदीको असर्फी सहित पुजा सामग्री सहित थकालि, देवगण, गुथियार खलकहरु बाजागाजा सहितको टोली नगर परिक्रमा गरी हनुमानढोका नासल चोक पुगेको थियो । हनुमानढोकामा तलेजुका पुजारीले साधना गरी राखिएको जात्रापर्वमा सवारी चलाउने खड्गमा गुथिका थकाली राम मालाकारले पुजाआजा गरी सुपारी दाम चढाइएको थियो ।
सुपारी दाम चढाउने कार्य सम्पन्न भएपछि विधिवत रुपमा घण्टाकर्णका दिनदेखि नाच सिकाउन सुरु गरिन्छ । चार महिना औपचारिक रुपमा नाच सिकाइसकेपछि कार्तिक ७ गते बिजयादशमीका दिन काष्ठमण्डप अगाडीको मण्डपमा हनुमानढोकामा रहेको सांस्कृतिक खड्गसंग पचली भैरवले खड्ग सिद्धि गर्नेछ ।
