–निमकान्त पाण्डे
गत वर्षको पुस १० मा गठन भएको प्रचण्ड सरकारले एक वर्षको अवधि पूरा गर्दै छ । यसबीचमा सरकारले जनअपेक्षाअनुसार ठूल्ठूला र धेरै कामहरु गरेको दाबी गर्दै आएको छ, तर जनता भने सरकारका कामप्रति सन्तुष्ट छैनन् । जनतामा सर्वत्र निराशा छ, सरकारले काम गर्न सकेन भनेर जताततै आलोचना भइरहेको छ, तर सरकार प्रमुख प्रधानमन्त्री प्रचण्ड आफूले धेरै राम्रा काम गरेको दाबी गरिरहेका छन् । हालै एक सार्वजनिक कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री एवं माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले आफ्नो दोस्रो कार्यकालमा काठमाडौं उपत्यकामा लोडसेडिङको अन्त्य भएको जनाए ।
हालको तेस्रो कार्यकालमा सिंगो देश उज्यालो बनाउने गरी योजना बनेको उनले दाबी गरे । तर, विगतमा भएको कामलाई देखाउनुलाई आत्मरतिबाहेक अरु मान्न सकिँदैन । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले माओवादीले आफ्नो पालामा निकै राम्रो काम गर्ने गरेको भए पनि जसचाहिँ अरुहरुले लिएको पनि दाबी गरेका छन् । देशमा विकास र समृद्धिका जति काम भएका छन्, तीमध्ये मुख्य कामहरु आफ्ना पालामा भएको उनको भनाइ छ । उनकै शब्दमा भन्नुपर्दा ‘विरोधीले पिठो बेचिरहेका छन्, माओवादीले चामल बेच्न पनि सकेन ।’ निश्चय पनि प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुँदा देशमा केही राम्रा योजनाको सुरुवात भएको तथ्यलाई नकार्न सकिँदैन । तर, विगतको कार्यकालमा जस्तो उनको यो कार्यकालमा उल्लेखनीय काम हुन सकेको छैन । उनको पूरा कार्यकाल नै आफ्नो सत्ता जोगाउनमा केन्द्रित देखिन्छ । यसको प्रमुख कारण हो, संसद्मा माओवादी केन्द्रको कमजोर उपस्थिति । हाल माओवादी केन्द्र देशका प्रमुख राजनीतिक दलमध्ये तेस्रो स्थानमा छ ।हाल उसको संसदमा ३२ सिट छन् । त्यसकारण सरकारकालागि उसले कांग्रेस, नेकपा एस, जसपालगायत दलसँग सहकार्य गरेको छ । तर, यो गठबन्धन कतै कुनै कारणले टुट्ने र आफ्नो सरकार भत्किने ठूलो चिन्ता प्रचण्डलाई छ । त्यही कारण उनले आफ्नो कामतर्फभन्दा पनि अन्य दलका नेतालाई रिझाउनुपर्ने अवस्था छ । यो अवस्था आउनुमा पनि माओवादी केन्द्र र यो पार्टीको लामो समयदेखि नेतृत्व गरेकाले प्रचण्डलाइ दोषी मान्न सकिन्छ । गत वर्षको मंसिरमा भएको प्रतिनिधिसभामा माओवादी पार्टीले नराम्ररी हार्नुको कारण हालसम्म सत्तामा रहँदा माओवादी केन्द्रको काम नै हो । यदि प्रचण्डले दाबी गरेजस्तै माओवादीले काम नै गरेको थियो भने जनताले अवश्य नै उसलाई मत दिएर विजयी गराउने थियो ।
राजनीतिक दल तब मात्र सफल हुन्छ, जहिले उसले जनताको मन जित्न सक्छ । तर, माओवादीले जनताको मत र विश्वास दुवै क्रमशः गुमाउँदै गएको छ । त्यसैले प्रचण्डले सरकारले गतिलो काम गरेको दाबी गर्नु केवल आत्मरति मात्र हो । यसबारे नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य प्रदीप पौडेलको यो भनाइलाई सापटी लिन सकिन्छ, ‘सरकारले काम गरेका कारण सबै ठीक छ भनेर मन्त्रीहरूले होइन, जनताले भन्नुपर्छ ।’ अहिले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्री सबैले आफूले काम गरेको दाबी गरेका छन् । तर, त्यसलाई जनताले भने स्वीकारेका छैनन् । त्यसैले उनीहरुको दाबी निरर्थक रहेको स्पष्ट हुन्छ । अहिले असफल राजनीतिका कारण देशमा विकास निर्माण ठप्प छ । कलकारखानामा उत्साह छैन, कृषक हतोत्साही भएका छन् ।
देशका वर्षेनि ५ लाख जना रोजगारीको बजारमा आउने गरेका छन् । तर, सरकार रोजगारी सृजना गर्न असफल साबित भइरहेको छ । देशमा रोजगारी नहुनु, भएका रोजगारी पनि अति नै न्यूनतम पारिश्रमिक हुनु, कृषकलाई प्रोत्साहन नहुनु जस्ता कारणले पनि वैदेशिक रोजगारीमा जाने बढिरहेका छन् । अर्कोतर्फ देशमा नै केही गर्न चाहने व्यक्ति पनि सरकारी व्यवस्थाका कारण निराश भइरहेका छन् । नेपालको सरकारी व्यवस्था भ्रष्ट, अनियमितता, ढिलासुस्ती जस्ता आरोपका कारण आलोचित छ । अर्कोतर्फ, सरकार आन्तरिक उत्पादन बढाउन र कृषिजन्य वस्तु लगायतमा आत्मनिर्भर बन्ने दिशामा काम गर्न भने असफल हुँदै आएको छ ।
नेपालको चालु खर्च भने बढ्दै आएको छ । यसको कारण हो, संघीय व्यवस्थाका कारण प्रदेश सरकार लगायत संरचना तयार हुनु । सरकारी निकाय, कर्मचारीको संख्या वृद्धि हुनु । नेताहरुले आफ्ना कार्यकर्तालाई व्यवस्था गर्नका लागि विभिन्न आयोगहरुको गठन, विभिन सरकारी निकायहरु खोल्नु यसको मुख्य कारण हो । नेपालमा पछिल्लो समय उद्योग कलकारखाना खोल्ने र ठूलो रोजगारी सृजना हुने भन्ने उदाहरण कमै छन् । विश्वस्तरीय उत्पादन र कारोबारका लागि प्रसिद्ध हुने खालका मात्र नभई दक्षिण एसियामा नै उदाहरणीय उद्योग तथा कलकारखाना कुनै पनि खुल्न सकेका छैनन् । जब कृषि, उद्योग र जलविद्युत् जस्ता आयोजनामा गर्व गर्न लायक काम हामीले गर्न सकेका छैनौं भने हाम्रो अर्थव्यवस्था बलियो हुने परिकल्पना गर्न मिल्दैन । त्यसैले सरकार अब आत्मरतिमा होइन, काममा केन्द्रित हुन जरुरी छ, आगे सरकारका सरदारलाई चेतना भया ! जनधारणा साप्ताहिक
